«Հիմարը, որ համոզված է, թե բարիք է գործում, դառնում է անուղղելի». Վարդան Բալյան

Քաղաքական վերլուծաբան Վարդան Բալյանի ֆեյսբուքյան գրառումը․ «Կարծում եմ՝ շատերն են նկատել, որ համացանցում, թե ուղղակի իրենց հետ շփվող մարդկանց մի զգալի հատված կարծես դադարել են մտածել: Հոգեբանական գիտության մեջ այս երևույթը անվանում են գործառութային հիմարություն: Գերմանացի հոգեբույժ Կառլ Բանհոֆերի որդի Դիտրիխ Բանհոֆերը, ով հայտնի է՝ որպես «Խոստովանող եկեղեցու» հիմնադիրներից մեկը, այս հոգեվիճակը բնութագրել է՝ որպես վերլուծական, քննադատական մտածողությունը պարալիզացնող երևույթ, որի հետևանքով բանական, խելամիտ մարդիկ դառնում են ընդամենը լոզունգներ կրկնողներ, ըստ որում, առանց որևէ հարկադրանքի կամ բռնության գործադրման: Ֆունկցիոնալ հիմարությամբ չախտահարված մարդկանց այս պարագայում կարող է թվալ, թե իրենց շրջապատող մարդկանց մեծամասնությունը ուղղակի ցնդել է կամ դարձել վատը, դեգրադացվել: Իսկ իրականության մեջ մեզ շրջապատող այդ մեծամասնությունը դարձել է հնազանդ, անընդունակ ինքուրույն մտածելու և որոշումներ ընդունելու: Սա վախեցնող ու տհաճ միջավայր է:
Ինչո՞ւ հիշեցի Բանհոֆերին, ով մահապատժի է դատապարտվել 1945 թվականի ապրիլի 8-ին Հիտլերի նացիստական ռեժիմի հրահանգով Ֆլոսսենբուրգի համակենտրոնացման ճամբարում առանց ռազմական տրիբունալում առանց վկաների, դատավարության արձանագրությունների կամ պաշտպանության, և կախաղան հանվել ապրիլի 9-ի լուսաբացին: Մահապատժից առաջ իր բանտախցում նա գրել էր՝ հիմարության դեմ մենք անզոր ենք: Գերմանացի լյութերական աստվածաբանը ամենամեծ վտանգը մարդու համար համարել է ոչ թե չարը, չարիքը, այլ հիմարությունը: Մարդն իրականում ավելի խոցելի ու անպաշտպան է ներկայումս հասարակության՝ շատերիս համար տեսանելի բարոյական կաթվածի, անմեղսունակ հնազանդության դեմ: Հիմարությունը, հիմարը, որ համոզված է, թե բարիք է գործում, բարություն է անում, դառնում է անուղղելի: Այդ հիմարության հեղինակը կարող է լինել կուսակցություն, որևէ հեղինակավոր կամ ազդեցիկ անհատ՝ քաղաքական, թե կրոնական առաջնորդ, էական չէ, որովհետև այդ կուսակցությունը կամ անհատն այլևս անուղղելի են, նրանց հնարավոր չէ փոխել, անիմաստ է համոզել, վիճաբանել: Հիմարության վտանգը ամենևին նրանում չէ, որ այն մեզ հիմար է դարձնում, ամենևին, վտանգը նրանում է, որ այն մեզ դարձնում է կանխատեսելի, մանիպուլացվող, համոզված նույնիսկ մեր սխալների մեջ:
Ես համարյա վստահ եմ, որ շատերիդ մեր ներկա իրականությունը հենց այնպիսին է ներկայանում, ինչպիսին նկարագրեցի: Ու թերևս մեծ մասիդ համար տեսանելի է այն սարսափելի վտանգը, որին բախվել ենք: Ավելին, կարծում եմ, բոլորին է հասկանալի, որ այս ընթացքը տանում է դեպի անխուսափելի կործանման կամ կոլապսի: Ելք, իհարկե, կա, բայց ոչ այնպիսին, ինչպիսին 2017 թվականին կամ հիմա լայնորեն գովազդվող Իմպիչմենթի գաղափարը: Այս ամենը կարելի է շրջել գլխիվայր, եթե դեռևս ֆունկցիոնալ հիմարությամբ չախտահարված մարդիկ հասկանան ու գիտակցեն, որ այս հիմարության ու հիմարների աչքում ոչնչացման ենթակա միակ ու իրական թիրախը հենց իրենք են: Ես էլ, իհարկե, ով այդ հերթում ամենևին վերջերում չէ կարծես: Բոլորն, ովքեր համաձայն չեն հիմար դառնալ, ոչնչացվել կամ արտագաղթել իրենց հայրենիքից, խնդրում եմ կիսվել գրառումով»: