Azerbaycan Stepanakert'in tarihi bölgesini yok ediyor

Artsakh'ın kültürel mirasını izleyen monumentwatch.org web sitesi, Azerbaycan'ın Stepanaker'in tarihi bölgesini yok ettiğini yazdı.

Açıklamada şu ifadelere yer verildi:

"Azerbaycan tarafı, Stepanakert'in merkezinde 19. yüzyılın sonlarında ve 20. yüzyılın başlarında evlerin inşa edildiği tarihi bölgeyi yıktı. Evler çoğunlukla tek katlı, bazıları iki katlıydı ve yerel beyaz kireç taşından inşa edilmişti.

19. yüzyılın sonlarında ekonomik hayatın yeniden canlanması nedeniyle yerleşim, Şuşi'deki düzenli şehir planlaması ilkelerine göre önemli ölçüde yeniden inşa edildi ve geliştirildi. Stepanakert şehrinin tarihi bölgesindeki evler Şuşi'nin tarihi evleriyle bariz bir benzerlik taşıyor. Evlerin çoğu Ermeni sakinler tarafından inşa edildi.

Azerbaycan tarafı, Stepanakert'in tarihi merkezini yok ederek şehrin Ermeni geçmişini de siliyor. 2023 yılı sonunda Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in bir konuşmasında Stepanakert'in geçmişine özel bir gönderme yaparak doğal olarak bunu çarpıttığını da belirtelim."

Monumentwatch.org'un tepkisi şöyle:
Uluslararası Adalet Divanı tarafından belirlenen örf ve adet kanunları tüm devletler için bağlayıcıdır ve Uluslararası İnsancıl Hukuk Kuralları 38, 39, 40 ve 41 uyarınca mirasın kasıtlı olarak yok edilmesini yasaklar. Stepanakert'in tarihi evlerinin kasıtlı olarak yok edilmesi aynı zamanda Roma Tüzüğü'nün 8. Maddesini de ihlal ediyor ve insanlığa karşı ağır bir suç olarak değerlendiriliyor.

Bu aynı zamanda Lahey'deki Uluslararası Adalet Divanı'nın bağlayıcı kararlarını da ihlal ediyor.

Silahlı Çatışma Zamanlarında Kültür Varlıklarının Korunmasına İlişkin 1954 Lahey Sözleşmesinin 4. maddesi ve ayrıca 1999 yılında kabul edilen İkinci Protokolün 15(a) maddesi uyarınca kente zarar verilmesi, uluslararası mahkemelerde savaş suçu olarak yargılanabilecek "ciddi bir ihlal"dir. Tarihi bölgenin tahrip edilmesi de soykırım olarak nitelendirilebilir, çünkü günümüzde soykırım konusu aynı zamanda kültürel mirasa yönelik saldırılar kapsamında da değerlendirilmektedir.

Roma Tüzüğü'nün Kültürel Miras Hükümlerinin İncelenmesine İlişkin El Kitabı şöyle diyor: "Kültürel mirasa karşı işlenen veya onu etkileyen suçlar genellikle soykırımla ilişkilendirilir veya soykırımın bir parçası olarak işlenir ve buna grup üyelerinin tamamen veya kısmen fiziksel olarak yok edilmesi eylemleri de eşlik eder." Ayrıca, bir gruba karşı diğer fiziksel veya biyolojik eylemlerle birlikte meydana gelen kültürel mirasa karşı suçlar, soykırıma yönelik özel bir kastın kanıtı olabilir."