Türkiye parlamentosu İsveç'in NATO üyeliğini onayladı

Türkiye parlamentosu İsveç'in uzun zamandır durağan olan NATO üyeliğini Salı günü onayladı .

Bir buçuk yıldan fazla süren süreç, geçen ay Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile ABD Başkanı Joe Biden arasında gerçekleşen telefon görüşmesinin ardından hızlandı.

Stockholm, İsveç'in transatlantik ittifaka katılımına yeşil ışık yakması karşılığında Türkiye'nin ulusal güvenlikle ilgili taleplerini karşılamak amacıyla anayasasını ve terörle mücadele yasalarını değiştirdi. Ancak Ankara'nın, Rusya'nın Şubat 2022'de Ukrayna'yı işgal etmesinin ardından NATO'nun genişlemesinin önemli bir dış politika konusu haline geldiği ABD'den 40 yeni F-16 savaş uçağı satın almak için beklemede olan teklifiyle ilgili garanti araması da dahil olmak üzere bir dizi engel Türkiye'nin onayını geciktirdi.

​​ABD'den sonra en büyük ikinci orduya sahip NATO üyesi ülke olan Türkiye, 2021'de 20 milyar dolara 40 yeni F-16 savaş uçağı ve 80'e yakın modernizasyon kiti satın alma teklifini açıkladı. Biden yönetimi en son bu satışı kamuoyuna açıklamıştı. Ancak Dışişleri Bakanlığı hâlâ Kongre'ye bu işlemle ilgili resmi bildirimde bulunmadı.

Biden ile yaptığı telefon görüşmesinin ardından Erdoğan, ABD liderinin kendisine, satışın Türkiye'nin İsveç'in NATO üyeliğini onaylamasının ardından tamamlanacağına dair güvence verdiğini söyledi.

Finlandiya ile birlikte askeri bağlantısızlık politikasından vazgeçen İsveç, Mayıs 2022'de NATO'ya katılma teklifini açıkladı. Her iki İskandinav ülkesi de Haziran 2022'de ittifakın Madrid zirvesi sırasında NATO'ya resmen davet edildi. İki ülkenin NATO üyelik hedefleri geniş çapta Rusya'nın Ukrayna'yı işgaline tepki olarak güvenliği artırmaya yönelik bir hamle olarak görülüyordu.

Güvenlik ittifakında karar alma süreci uzlaşmaya dayalı olduğundan Türkiye, NATO'nun genişlemesine onay vermesi karşılığında bir dizi talepte bulundu.

Ankara, İskandinav ülkelerinden, Kürt gruplar da dahil olmak üzere terörist olarak kabul ettiği grup ve bireylere karşı geniş çaplı bir baskı uygulamasını ve her iki ülkenin, Kuzey Suriye'de Kürt liderliğindeki Suriye Demokratik Güçlerine karşı yürüttüğü askeri operasyonlar nedeniyle Türkiye'ye uyguladığı fiili savunma satış kısıtlamalarını kaldırmasını talep etti. ABD liderliğindeki İslam Devleti'ne karşı uluslararası koalisyonun en büyük müttefiki.

Türkiye'ye uygulanan silah ambargosunun kaldırılmasının ardından Finlandiya da Nisan ayında ittifaka üye oldu. Ancak İsveç'in katılım süreci görünüşte sonsuz bir destan oldu. Stockholm, Ankara'nın endişelerini gidermek için terörle mücadele yasalarını ve anayasasını değiştirmesine rağmen, Kürt aktivistlerin Türk hükümetine karşı düzenlediği bir dizi gösteri ve İsveç'te Kur'an yakma protestoları süreci rayından çıkardı.

Ankara aynı zamanda NATO müttefikleriyle, ittifakın Türkiye'nin terörle mücadelesine destek vermemesi olarak tanımladığı durum da dahil olmak üzere, uzun süredir devam eden şikayetlerini dile getirme fırsatını değerlendirdi. Ayrıca müzakerelerin bir parçası olarak Hollanda ve Kanada dahil olmak üzere diğer NATO ülkelerinin silah ambargolarını ve beklemedeki F-16 teklifini de gündeme getirdi. Ankara'yı ikna etmek amacıyla NATO, tarihinde ilk kez terörle mücadele özel koordinatörlüğü görevini kurdu. Hollanda geçen yıl Türkiye'ye yönelik savunma satış kısıtlamalarını kaldırdı.