«Կրակովում նկարի հայտնվելու պատմությունը հետևյալն է...». Ռուբեն Շուխյան
379
Ուրբաթ, 28 դեկտեմբերի, 2018 թ., 05:20
Պատմաբան Ռուբեն Շուխյանը ֆեյսբուքյան իր էջում գրել է. «Լեոնարդո դա Վինչի. «Կզաքիսով տիկինը»... Հանճարեղ գեղանկարչի այս նկարը՝ կանանց պատկերող նրա չորս կտավներից մեկն է և ընդունված է համարել որպես երկրորդ «Ջոկոնդա»: «Կզաքիսով տիկինը» պահվում է Կրակովի ազգային պատկերասրահի՝ հատուկ պահպանության ներքո գտնվող առանձին սրահում և հանդիսանում է քաղաքի խորհրդանիշներից մեկը, նրա բնակիչների հպարտության առարկան: Կրակովում նկարի հայտնվելու պատմությունը հետևյալն է: 1798-ին կտավն Իտալիայից Կրակով է բերում լեհ իշխան Ադամ Չարտորիսկին: 1830-ի լեհական ապստամբությունից հետո Չարտորիսկիների ունեցվածքը բռնագրավվում է Ռուսական կայսրության կողմից, սակայն Ադամ Չարտորիսկին իր հավաքածուն և «Կզաքիսով տիկինը» կտավը հասցնում է ուղարկել Փարիզ, որտեղ բնակություն է հաստատում նաև իշխանը։ 1876-ին հավաքածուն վերադառնում է Լեհաստան, և Կրակովում բացվում է ներկայումս հանրահայտ Չարտորիսկիների թանգարանը՝ հենց այնտեղ էլ իր տեղն է գտնում «Կզաքիսով տիկինը»: Առաջին աշխարհամարտի տարիներին կտավն ապահովության համար տեղափոխվել է Դրեզդենի պատկերասրահ: Երկրորդ աշխարհամարտից առաջ այն թաքցվել է, սակայն 1939-ին կտավը հայտնվել է նացիստների ձեռքում։ Գերմանիայի կողմից Լեհաստանի օկուպացումից հետո 1939-ին նկարը տարհանվել է Լինց՝ Հիտլերի թանգարան, հետո հայտնվել կայզեր Ֆրիդրիխի բեռլինյան թանգարանում (այժմ՝ Բոդե թանգարան)։ 1940-ին Լեհաստանի գեներալ-նահանգապետ Հանս Ֆրանկը հրամայում է կտավը վերադարձնել Կրակով։ Պատերազմի վերջում լեհ-ամերիկյան հանձնաժողովը կտավը հայտնաբերում է Ֆրանկի՝ Բավարիայում գտնվող տանը, և 1946-ին «Կզաքիսով տիկինը» վերջապես վերադարձվում է Կրակովի Չարտորիսկիների թանգարան: Երկու տարի առաջ պետությունը Չարտորիսկիների ժառանգներից գնում է նկարի սեփականության բոլոր իրավունքները, և այժմ Լեոնարդո դա Վինչիի այս գլուխգործոցը հանգրվանել է Կրակովի ազգային պատկերասրահում»: